W numerze 3/2020 ŚLĄSKA zatytułowanym “Czas Przejścia” ukazała się pierwsza część Tryptyku Jasnogórskiego autorstwa Marka Skwary traktująca o Bastionie Św. Barbary. Miejscu w którym ojcowie paulini i projektanci z Atelier PS zdecydowali w roku 2004 o lokalizacji podziemnej kaplicy.
Od lat budowanie na Jasnej Górze ma specyficzny charakter. Nowe inwestycje w obiekcie stanowiącym „Pomnik historii” polegają na „odzyskiwaniu” podziemnych przestrzeni w ramach istniejących murów, bez zmiany sylwety klasztoru jasnogórskiego. Tak stało się na przykład w przypadku Sali Kordeckiego zaprojektowanej w latach 1992-93 przez „Atelier 2” Konrada Kuczy-Kuczyńskiego, Andrzeja Miklaszewskiego i Piotra Kudelskiego sfinalizowanej w roku 2002, czy też muzealnej ekspozycji w Bastionie Św.Rocha zrealizowanej w roku 2006 według projektu Jana Boguszewskiego i Stratosa Gafosa.
W roku 2004 za sprawą ojców paulinów i ks.Zdzisława Peszkowskiego, kapelana Rodzin Katyńskich powstała idea stworzenia Kaplicy Golgoty Wschodu na Jasnej Górze. Pierwszy pomysł zakładał ulokowanie jej w podziemiach jasnogórskiego Rawelinu, lecz jego podziemne komnaty okazały się za małe, a możliwości ich podziemnej ekstensji ograniczone i mocno dyskusyjne. Perygrynacje po fascynującym podziemnym świecie Klasztoru objawiły siłę innego fragmentu całego założenia. Powstały w XVII w. Bastion św.Barbary, który pamięta obronę Jasnej Góry przed Szwedami stanowiły mury z okolicznego wapienia kredowego „opakowujące” skalne wyniesienie, we fragmentach zasypane rumoszem skalnym, z pięciobocznym plateau okolonym murami z armatnimi otworami strzelniczymi.Tak uformowany bastion, zwany też od nazwiska hojnego fundatora Bastionem Lubomirskich został w toku następujących przebudów powiększony i obudowany nowym, dochodzącym do kilkumetrowej grubości ceglanym murem. Przestrzeń pomiędzy starym, a nowym murem uformowano w rodzaj imponujących kazamatów z ceglanym kolebkowym sklepieniem. (fot.4-6)
Marek Skwara
Polski 
English (UK)